АЗ ҲАР ГЎША ЯК ХЎША

Аїиб аст

ТАЪРИХИ ПАЙДОИШИ САЈИЧ

Нахустин маротиба ба истеµсоли саіич Їон Кертис шурґъ намудааст. Соли 1848 ин марди амрикоє фабрикаи саіичбарории худро дар шаµраки Бонгор ташкил кардааст. Аввалин саіичµо «іаймоі бо шакар» ном доштанд. Кори фабрика хуб пеш нарафта, корхона маµкам мешавад.  Дертар дар соли 1928 аз їониби Уолтер Димер  формулаи саіич кашф гардид, ки то µол аз он барои истеµсоли саіич истифода мебаранд. Мувофиіи ин формула саіич бояд аз 60 фоиз шакар, 20 фоиз каучук, 1 фоиз аз маводµои хушбґйкунанда ва 19 фоиз  шираи шакар иборат бошад. Аммо дар замони мо ба їои каучук резинаи синтетикиро истифода мебаранд. ўайр аз ин  боз як іатор моддахои кимиёвиро дар намуди маводи Іафскунанда ва баландкуандаи мазза µамроµ мекунанд.

Далелµои аїиб:

- 23 сентябр - рґзи саіич эътироф шудааст, ки маµз дар санаи мазкур Їон Кертис саіичи аввалинро кашф намуда буд;

- дар Англия барои саіичи хоида ба замин партофташуда ва ё дар їойµои їамъиятє часпонидашуда, айбдоронро давоми як шабонарґз дар зери панїара µабс мекунанд;

- дар Сингапур хоидани саіич тамоман манъ карда шудааст. Агар дар кґча нафари дар даµон саіич доштаро вохґранд,  їаримаи пулє меситонанд;

- дар шаµри Сан-Луис-Обиспо девори махсус сохта шудааст, ки ба он барои часпонидани саіич иїозат дода шудааст.  Девори мазкур аллакай ба їои тамошобоб табдил ёфтааст;

- дар соли 1994 Сюзан Мантгомери аз саіич пуффаки диаметраш в 58,5 сантиметр баробарро дам кардааст, ки ин амали ґ ба китоби рекордµои Гиннес ворид гардидааст.

Оё медонед?

ТАЪРИХИ ПАЙДОИШИ ЈАЙЧЄ

Јайчє іариб 300 сол пеш аз милод пайдо шудааст. Јайчиµо дар як замон баробар µам дар Италия ва µам дар Галлия барои истифода паµн шудаанд. Кадоме аз ин давлатµо ватани аслии іайчє ба µисоб меравад, маълум нест. Вале то замони пайдошавии іайчє дар ягон їой асбоби ба он монанд вуїуд надошт. Јайчиµои іадима ба іайчиµои имрґза монандє надоранд. Дар іайчиµои іадима ду теІи іайчє дар байн бо мехча ба µам пайваст набуда, балки бо пластикаи устувори каї бо µам насб гардида буданд, ки барои истифода он іадар іулай набуданд. Ин асбоб пурра аз оµан тайёр карда мешуд. Јайчиµое, ки ду нґги теІтези бурранда, ду халіаи ангуштмонє ва дар мобайн мехчаи пайвасткунанда доштанд, соли 800 милодє дар мамлакати Эрон ёфт шудаанд. Јайчии іадиматарини шакли имрґзаро дошта, дар асри X, аз зери теппаи Смоленск, дарёб шудааст.

Аїиб аст

ТАЪРИХИ ПАЙДОИШИ «ОЛИВЕ»

Хґриши «Оливе» яке аз машµуртарин хґришµо ба µисоб меравад, ки онро дар рґзµои хурсандє дар дастархони идонаи ху мегузорем.  дидан мумкин аст. Бори нахустин хґриши «Оливе»-ро сарошпази фаронсавє Люсен Оливе тайёр кардааст. Вай солµои 60-уми асри 19 дар Москва «Эрмитаж» ном тарабхона дошт ва айнан дар µамон їо мизоїон хґриши болаззатро чашиданд. Хґриши «Оливе»-ро дар хориїа «хґриши русє» меноманд. Номи дигари хґриши «Оливе» ин хґриши «Зимистона» мебошад. Ин ном солµои 90-уми асри XX ба «Оливе» дода шуд. Чунин хґришро бо маµсулоти зимистона тайёр намудан хеле осон буд. Зиёдтарин хґриши «Оливе» 1007,8 килограмм вазн дошта, соли 2009 дар шаµри Сиктивкар тайёр карда шудааст. Барои тайёр намудани он 190 килограмм картошка, 5000 дона тухм, 231 килограмм бодиринг, 167килограмм µасиб, 75 килограмм нахґти кабуд, 3килограмм намак сарф шуда буд.